CO TO JEST PRÓCHNICA?
Próchnica – to przewlekła choroba bakteryjna zęba prowadząca do:
- Demineralizacji szkliwa – utraty wapnia,
- uszkodzenia tkanek – początkowo twardych tj. szkliwa, zębiny, a następnie miazgi zęba.
Nieleczona próchnica może spowodować:
- utratę zęba,
- zakażenie innych narządów m.in. tęczówki oka.
GŁÓWNE PRZYCZYNY PRÓCHNICY TO:
• Bakterie
Osiadają one na powierzchni zębów i tworzą tzw. płytkę nazębną, która jest idealnym miejscem do rozwoju kolejnych bakterii. W wyniku metabolizmu cukrów bakterie wytwarzają kwasy ,a te z kolei powodują demineralizację szkliwa, czyli uszkodzenie części zęba.
• Cukry
Są podstawą metabolizmu bakterii. Te ,które naturalnie występują w pokarmach nie są groźne. Natomiast cukry dodawane sztucznie w szczególności glukoza, sacharoza, fruktoza mają duży udział w rozwoju próchnicy.
• Podatność zębów
Zależy ona od czynników genetycznych, a także warunków socjalnych. Okres płodowy i okres wzrostu jest bardzo ważny dla podatności zębów na próchnicę, dlatego powinno się w tym czasie przyjmować dużo wapnia i fluoru.
• Czas
Rozwój próchnicy wymaga czasu – wymienione wyżej czynniki muszą występować przez dłuższy czas, aby doprowadziły do powstania próchnicy.
Aby rozwinęła się próchnica, muszą wystąpić wszystkie z podanych czynników.
INNE PRZYCZYNY PRÓCHNICY:
- nieprawidłowa budowa zęba,
- wady zgryzu,
- mała ilość śliny,
- nieprawidłowe odżywianie (np. jedzenie dużej ilości słodyczy),
- nieodpowiednia higiena jamy ustnej.
Próchnica to najczęstsza przyczyną utraty zębów przez dzieci. Ze względu na słabsze zmineralizowanie zębów mlecznych są one bardziej podatne na próchnicę. Zęby mleczne mają też cieńsze szkliwo, więc próchnica szybciej dociera do żywej części zęba. Na zębie mlecznym może się ona pojawić już po jego wyrznięciu i doprowadzić nawet do uszkodzenia zawiązków zębów stałych.
SKUTKI PRÓCHNICY U DZIECI:
- ból,
- zapalenie,
- konieczność przyjmowania antybiotyków,
- usunięcie zęba,
- wady zgryzu,
- inne zaburzenia w zdrowiu.
PROFILAKTYKA PRÓCHNICY:
1. Odpowiednia metoda szczotkowania zębów
- dobór szczoteczki i pasty
- nitkowanie
- stosowanie zrównoważonej diety zapobiegającej zakażeniom i powstawaniu ubytków.
2. Wizyty kontrolne u stomatologa co sześc miesięcy.
3. U dzieci:
- Lakowanie czyli uszczelnianie:
Powinno się je wykonać w okresie sześciu miesięcy po wyrżnięciu się zęba. Zabieg jest bezbolesny. Najpierw oczyszczamy powierzchnię zęba, a następnie pokrywamy go lakiem, czyli odpowiednim materiałem chroniącym przed powstawaniem płytki nazębnej. Najczęściej lakuje się trzonowce i przedtrzonowe stałe, a także trzonowce mleczne, głównie w szczelinach i bruzdach, a więc miejscach, które najtrudniej oczyścić i w których najczęściej rozwija się próchnica
- Lakierowanie:
Jest to zabieg polegający na pokryciu szkliwa lakierem zawierającym fluor. Jony fluoru czynią ząb bardziej odpornym na próchnicę i czynniki zewnętrzne. Lakierowanie stosuje się na zębach mlecznych i stałych, na wszystkich powierzchniach. U dzieci wykorzystuje się często lakiery kolorowe.